Een nieuwe koning (deel 9): weldoeners voor het volk

We krijgen een nieuwe koning, en hij is afkomstig uit een kleurrijke familie (deel 9). Willem V was heel sukkelig naar Engeland gevlucht, maar nog geen twintig jaar later werd zijn zoon Willem VI de eerste koning van Nederland – we kennen hem nu als Willem I der Nederlanden. Hoe dat zo kwam? Willem V had zich erbij neergelegd dat de rol van de Oranjes uitgespeeld was, maar zijn zoon niet. Daarom gaf Napoleon hem uiteindelijk maar het vorstendom Nassau-Oranje-Fulda, dan was hij van het gezeur af.

In 1806 gebeurde er nogal wat, want er kwam een einde aan het Heilige Roomse Rijk en Pruisen verklaarde Napoleon de oorlog. Tot dat moment steunde Willem Napoleon, maar hij achtte de kans op succes groter als hij Pruisen steunde (en dat was ook goed voor de familiebanden, want Willem was getrouwd met zijn nicht Wilhelmina van Pruisen). Dat leidde er uiteindelijk toe dat Willem op 30 november 1813 weer in Nederland belandde, want een paar Haagse notabelen hadden hem uitgenodigd als soeverein vorst de regering op zich te nemen. Hij kreeg de beschikking over het Paleis op de Dam, Noordeinde, Huis ten Bosch, Het Loo en een paleis in Brussel. Toen België zich afscheidde, startte hij de Tiendaagse Veldtocht, niet om België terug te krijgen maar omdat hij vond dat de Belgen niet genoeg schulden overnamen van Nederland. Hij startte onder meer de Algemeene Nederlandsche Maatschappij ter Begunstiging van de Volksvlijt (nu Generale Maatschappij) en de Nederlandsche Handel-Maatschappij (nu ABN Amro). Met succes, want in 1815 werd het vermogen van koning Willem I geschat op 10 miljoen gulden en 25 jaar later was dat 200 miljoen gulden. Spijtig was wel dat tegelijkertijd een derde van de Amsterdamse bevolking was aangewezen op de armenzorg en het was ook jammer dat de Nederlandse staat bijna failliet ging, zoals Griekenland en Cyprus nu; de koning had namelijk alles dat geld opbracht in zijn bedrijven ondergebracht. Gelukkig was Willem niet te beroerd om de staat 10 miljoen gulden uit te lenen, tegen een aardige rente natuurlijk. De Oranjes, al twee eeuwen weldoeners voor het volk.

Vanwege de troonswisseling op 30 april 2013 presenteerde ik mijn volgers op social media een korte serie over de kleurrijke geschiedenis van de Oranjes.

Perry